Letërkëmbime

 

                   Me Fejzo Mehmetin, Mësues i Popullit

                                                          Sarandë, më 18. 12. 1980

 

                                      I dashur Lame,

 

Me kënaqësi të madhe dhe gëzim të veçantë  mësova për dekorimin tënd me titullin e lartë “Mësues i Popullit”.

Ky vlerësim i lartë që i bëhet punës së nderuar të edukatorëve të brezit të ri, është një vlerësim plotësisht i merituar për punën tënde tridhjetë e ca vjeçare në lëmin e arsimit për mësimin e brezit të ri, për edukimin e tij me ndjenjat e atdhedashurisë, për të qenë gjithnjë të gatshëm që  të bëjnë edhe sakrificën më supreme, ashtu siç e vërtetuan vitet e lavdishme të Luftës Nacionalçlirimtare dhe sado herë që ta kërkojnë interesat e larta të Atdheut…

Është një sadisfaksion dhe gëzim shumë i madh për gjithë familjen tënde e në mënyrë të veçantë për ty që ia kushtove të tërë jetën, mundin e djersën një misioni kaq të lartë e fisnik, siç është ai i mësimit dhe edukimit të brezit të ri, është njëkohësisht edhe një gëzim e kënaqësi edhe për mua dhe shokët tonë të klasës, që gjatë atyre pesë vjetëve pune e përpjekjesh në kondita shumë të vështira të Normales sonë të dashur të atyre viteve, po punonim me këmbëngulje e vullnet të fortë për përgatitjen tonë si edukatorë të brezit të ri, që do t’u mësonim fëmijëve të popullit gjuhën tonë të bukur, historinë e popullit tonë të lashtë, trim, punëtor e liridashës, do t’i entuziazmonim ata me luftërat e popullit shqiptar nën udhëheqjen e heroit tonë kombëtar - Skënderbeut, me kryengritjet e bëra gjatë pushtimit otoman, nën udhëheqjen e trimave të kryengritjeve popullore, si dhe luftërat e bëra për mbrojtjen e tokave shqiptare nga copëtimi për të kënaqur lakmitë e shovinistëve fqinjë dhe ato të 1920-tës kundër “një mbreti 40 milionë”.

Këtë mision të lartë neve e kryem me nder e me dinjitet, duke i dhënë Atdheut me qindra djem e vajza, që do të mbushnin më vonë rreshtat partizane dhe me armë në dorë…do t’i dilnin zot Atdheut dhe do të luftonin trimërisht për çlirimin e tij dhe vendosjen e pushtetit popullor. Shumë nga këta ish-nxënës tanë dhanë edhe  jetën e tyre të re për të mbetur gjithnjë yje të ndritshëm e të pashuar. Shumë të tjerë punojnë në të katër anët e vendit për ndërtimin, begatinë, forcimin dhe mbrojtjen e Atdheut tonë socialist.

Do të doja shumë që të ndodhesha tok me ty dhe gjithë pjesëtarët e tjerë të familjes sate dhe të merrja pjesë, bashkë me ju edhe unë në këtë gëzim të madh që pati nderin të ketë familja juaj në këto ditë, gjë që, nga koha e keqe, mosha e thyer dhe largësia, nuk munda ta realizoj, por që me mendje dhe me zemër kam qenë gjithnjë pranë jush.

Përfitoj nga rasti që, tok me ty, t’i shpreh gjithë familjes suaj urimet e mia më të përzemërta. Veçanërisht Bardhylit e Lilianës, që punojnë në sektorin e arsimit, iu uroj suksese, si ato të babait dhe gjyshit të tyre.

Do të më falësh që vonova t’u shprehja më shpejt urimet e mia, të cilat nuk më pëlqeu t’i bëja nëpërmjet ndonjë telegrami të shkurtër, por me anën e kësaj letre, për t’u shprehur pak më gjerësisht e një çikë më mirë…

Duke përfunduar, të uroj edhe një herë nga zemra që të rrosh shumë vjet akoma dhe ta gëzosh këtë titull të lartë…

                           Të puth së largu me shumë mall e dashuri

                               Shoku yt i klasës dhe kolegu i punës

                                                  Fejzi Mehmeti

 

Përgjigje Fejzo Mehmetit

                                                                 Tiranë, janar 1981,             

                                         I dashur Fejzo,

Letrën tuaj e mora dhe ju faleminderit shumë për urimin për titullin  “Mësues i Popullit”, për dashurinë e sinqertë, për respektin e madh, për simpatinë dhe për shprehjet tuaja të ngrohta e plot dashuri që tregoni për mua e familjen time…

…Ne kemi punuar edhe në kohë të vështira, por me punë të palodhur kemi kapërcyer çdo pengesë, që nga Normalja kur ne mësuam bashkë, e deri sa dolëm në pension. Të dy kemi punuar kryesisht në Sarandë e Delvinë për zhvillimin e arsimit, për përhapjen e diturisë, për edukimin e brezit të ri me ndjenja patriotike e revolucionare, ndaj edhe sot në moshë të thyer ndjejmë kënaqësi kur  takojmë ish- nxënësit tanë që punojnë  në të katër anët e vendit dhe na nderojnë e na respektojnë, si atëherë kur qenë fëmijë, e shpesh edhe më shumë.

Është e vërtetë që jam gëzuar shumë për dhënin e titullit “Mësues i Popullit”. Është gëzuar dhe familja ime, të afërmit, shokët dhe ish-nxënësit, nga të cilët kam marrë letra, telegrame dhe kartolina me urime…

…Ju falënderoj dhe një herë për atë letër të shkruar me shpirt e dashuri…Së shpejti dëshiroj t’ua kthej në një gëzim të tillë, që sigurisht do ta fitoni, se keni punuar shumë vjet në arsim dhe me rezultate shumë të mira në punë. Edhe ju e keni shkrirë jetën për shkollën, për përhapjen e arsimit dhe për edukimin e brezit të ri, ndaj  jam i bindur se ky nderim do t’iu bëhet.

(Ky nderim iu bë disa vjet me vonë dhe iu dha titulli Mësues i Popullit. Shënimi ynë)

Ju uroj pleqëri të bardhë e së shpejti në vend të nderit!

                      Ju puth me mall e dashuri

                                                            Shoku juaj

                                                           Lame Xhama

 

 

Me Xhelal Berberin, Mësues i Popullit

                                                                                  viti 1981                 

               Shumë i dashur shoku im Xhelal,

 

Letrën tuaj e mora dhe u gëzova shumë që jeni në gjendje shëndetësore të pranueshme për t’i shërbyer vetes, por dhe për të lexuar e për të shkruar, se jeta jonë, edhe në këtë moshë, nuk mund të kuptohet pa lapsin e pa librin.

Edhe unë, për shkak të moshës dhe gjendjes shëndetësore, dal rrallë në pazar e në njerëz, por në shtëpi më vijnë shumë bashkëfshatarë, shokë, miq e ish-nxënës dhe më vizitojnë, bisedojmë e kënaqemi.

Kohën më të madhe edhe unë e kaloj me të lexuar e me të shkruar letra e kujtime. Më kërkon kujtime edhe shkolla e Përmetit, ku punova dy vjetët e parë të mësuesisë. Edhe shkolla e Konispolit më kërkon kujtime, fotografi e dokumente për kohën e shkurtër që punova aty. Jam duke i shkruar këto kujtime dhe fatmirësisht në shtëpi kemi makinë shkrimi dhe  me atë punoj çdo ditë. Deri tani kam shkruar mbi 500 faqe të daktilografuara dhe sipas shkollave e çështjeve i kam lidhur në formë libri që t’ua dërgoj atyre që m’i kërkojnë.

Kam shkruar kujtime për fshatin tim Fterrë, për çeljen aty të shkollës së parë shqipe, për periudhën e Luftës Nacionalçlirimtare, kam shkruar për Normalen e Elbasanit, shumë kujtime e mbresa nga puna e gjatë disavjeçare në Sarandë etj. Me këto edhe shkoj kohën e lirë, por edhe shkollat e muzetë kanë nevojë për të pasqyruar të kaluarën e arsimit dhe të luftërave  tona për liri.

Gjithashtu, kam dhënë emisione në Radio Tirana për zhvillimin e arsimit, pse kanë ardhur në shtëpi e më kanë incizuar.

I dashur Xhelal, sa të jemi gjallë duhet të punojmë brenda mundësive tona, që ta gëzojmë titullin “Mësues i Popullit”. Të jesh krenar për këtë titull, se ke punuar gjithë jetën me nder, me ndërgjegje e pasion për shkollën e gjuhën shqipe, për mësimin dhe edukimin e mijëra e mijëra nxënësve. Prandaj, më shumë duhet të shkruash nga kujtimet e tua për shkollat e Sarandës e të Delvinës, që ata t’i pasurojnë historikët dhe muzetë edhe me kujtime e dokumente që ne i kemi të ruajtura në mendje, por dhe në sirtar,  sidomos fotografitë e vjetra, që janë një pasuri me vlerë për të njohur traditat e shkollës. Në qoftë se gjeni vështirësi për t’i shkruar vetë kujtimet që ke për shkollat, kërko ndihmën e ndonjë mësuesi aty. Ose m’i dërgo mua të shkruara dosido me shkrim dore dhe unë jam i gatshëm t’i daktilografoj e të t’i dërgoj të lidhura.

 

                                         Përqafime me mall së largu,

                                                        Shoku yt i vjetër

                                                             Lame Xhama

 

Letra e Xhelal Berberit                                                         

                                                        Delvinë, 17 maj 1981

                                          I dashur Lame,

 

Sado që nuk jemi parë prej shumë vitesh, dashuria e respekti për njëri-tjetrin nuk harrohen kurrë, se ne e kemi lidhur shoqërinë tonë për një kohë të gjatë në Sarandë, në Konviktin “Çamëria” për gati një dhjetëvjeçar, si dhe këtu në Delvinë, kur punuam bashkë në shkollat e qytetit në vitet e pasçlirimit.

Letrat që ke dërguar i kam marrë dhe i kam lexuar shumë herë. Më bëhet zemra mal që ke marrë titullin “Mësues i Popullit”, si dhe unë. Është kënaqësi  që, edhe pse në pleqëri të thellë, na nderuan me  një dekoratë të lartë. Po ti e di mirë, i dashuri Lame, se ne kemi shkrirë të gjithë jetën tonë dhe me ndërgjegje të lartë, qoftë për të çelur shkolla shqipe, qoftë për të mësuar e edukuar breza të tërë, që sot punojnë në të katër anët e Atdheut tonë socialist.

Kënaqem kur marr vesh se ti je mirë me shëndet dhe i lumtur bashkë me familjen. Unë jam ca i pamundur nga reumatizma, por sytë dhe intelektin i kam në rregull. Kohën më të madhe e kaloj brenda në shtëpi duke lexuar libra. Na është bërë zakon që nuk ndahemi dot nga librat. Por, ashtu si dhe  ju, kam shkruar ca kujtime për shkollat e muzetë e këtushme. Ndonjëherë kam bërë dhe ndonjë bisedë për shkollën.

Të them të drejtën, populli i Delvinës më do e më nderon. Më vijnë vazhdimisht njerëz në shtëpi për vizitë, në dyqanet e qytetit blejmë pa radhë, se na njohin të gjithë e na respektojnë.

Po e përfundoj duke të dërguar urimet që të keni shëndet të plotë familjarisht dhe të rrosh dhe shumë vjet që të gëzosh deri në ditët e fundit të jetës.

 

                                                            Të përqafoj me mall

                                                                    Miku yt i vjetër

                                                                       Xhelal Berberi

 

 

Me Shkollën e Fterrës

 

Me shkollën tetëvjeçare të Fterrës e mësuesit e saj babai ka shkëmbyer dhjetëra letra. Në to pasqyrohet interesimi dhe kujdesi i babait për rezultatet e shkollës, për veprimtaritë e saj edukative e kulturore, për jetën e punën në fshat në tërësi, etj. Por herë pas here në këto letra gjejmë edhe këshilla e udhëzime që babai u jepte mësuesve për të rritur nivelin e dijeve të nxënësve, bazuar në përvojën e tij të gjatë në arsim.

Në përgjigjet e letrave, veç nderimit e vlerësimit që i bëhet interesimit të tij për shkollën e fshatit, pasqyrohen edhe arritjet e shkollës, nismat e saj, çmimet e fituara në rreth e më gjerë për rezultate në punë, gjer në angazhime konkrete që merrte shkolla për t’u radhitur  në më të mirat në rreth.

Këtu poshtë po japim vetëm ndonjë fragment të këtyre letërkëmbimeve.

                                                

Shkruan babai:

                                                                                                Tiranë, 24.8.1981

Letrën tuaj e mora dhe u gëzova shumë për rezultatet e mira të shkollës në mbarim të vitit shkollor 1980-81. Për kalueshmërinë e nxënësve mbeta i kënaqur, kurse për notën mesatare mendoj se ka ende shumë për të bërë...

...Detyra e mësuesit është shumë e vështirë, prandaj duhet durim dhe punë sistematike për të patë rezultate të mira. Ju i kini të gjitha cilësitë si mësues me arsim përkatës, por duhet t’i shtoni e t’i forconi më shumë njohuritë në teori e në praktikë...

...Për mësuesin kryesore janë:Durimi, përgatitja, shtimi dhe forcimi i njohurive, dhënia me cilësi e mësimit në klasë, rregulli dhe drejtësia, studimi i vijueshëm, dashuria për punën, dashuria për nxënësit dhe ndihma ndaj tyre, respektimi i orarit në shkollë e në klasë, paraqitja me dinjitet e mësuesit, veshja e sjellja e kulturuar,  bashkëpunimi i ngushtë me prindërit e nxënësve etj.

                                                            

Mësues e nxënës të Fterrës shkruajnë:

 

I dashuri Xha Lame,

Ne që po ju shkruajmë jemi mësuesit dhe nxënësit e shkollës tetëvjeçare të Fterrës, e shkollës ku ju për herë të parë keni mësuar shkronjat “a” e “b” me mësues Selim Gjonikën, më 1916.

Me gëzim të madh mësuam për dekorimin tuaj me titullin “Mësues i Popullit” me rastin e festave të 28 dhe 29 Nëntorit.

Duke qenë bir i këtij fshati, ku me aktivitetin tënd si në Luftë dhe në ndërtimin socialist na ke nderuar, ne krenohemi për dekorimin tuaj nga Presidiumi i Kuvendit Popullor të RPSSH.

Ne ju urojmë që ta mbani me nder këtë dekoratë, ashtu si ke mbajtur edhe të tjerat, dhe të rroni edhe 100 vjet për t’i dhënë shoqërisë edhe tani që jeni në pension.

Në muzeun e fshatit, duke lexuar kujtimet e tua, jemi njohur me aktivitetin tënd dhe na ka frymëzuar në punën tonë.

Me këtë rast, ne mësuesit e kësaj shkolle ju premtojmë se duke ecur nën shembullin tuaj, Xha Leme,  do të arrijmë këto objektiva:

( Mbasi  rreshtohen një sërë objektivash në fushën e mësimit dhe të edukimit dhe për arritjen e një kalueshmërie të lartë e cilësore, mësuesit e nxënësit zotohen për ngritjen e një dhome muze të arsimit brenda në shkollë).

Letra përfundon:

Edhe një herë ju urojmë ta mbani me nder dekoratën dhe shëndet të plotë.

                                               Përshëndetje revolucionare

                        Nga mësuesit e nxënësit e shkollës tetëvjeçare

                                                   Fterrë – Sarandë

 

 

Me nxënës të Shtëpisë së Fëmijës

 

Me nxënësit e Shtëpisë së Fëmijës, ku babai punoi si drejtor për disa vjet, ka një letërkëmbim të gjerë. Me interes është të theksojmë se babai i ka ndjekur këta fëmijë për vite me radhë, kur ata kanë qenë në shkolla të ndryshme të mesme të vendit, si në Tiranë, në Elbasan e gjetkë, apo dhe kur kanë dalë në punë e në jetë. U ka shkruar dhe është interesuar për përparimin në mësime, për punën e jetesën, për shëndetin, për sjelljen e tyre etj. Dhe ata i janë përgjigjur me dhjetëra herë, duke ia adresuar letrat  “ I dashur baba”, çka të lë të kuptosh respektin e veçantë që kanë pasur për të kur kanë qenë në konviktin e Shtëpisë së Fëmijës.

Po sjellim disa fragmente nga këto letra:

 

Nga Elbasani

 

Shumë i dashur dhe i ndershmi baba,

Më parë pritni dhe pranoni të falat e mia më të përzemërta që vijnë nga larg me shumë mall. Gjer në orën që po shkruaj këtë letër jam mirë si me shëndet, ashtu dhe me mësime.

Baba, sot me gëzim të madh mora letrën tuaj të dashur dhe shumë jam gëzuar që jeni të gjithë mirë…

…Për mua e Fiqiretin mos u bëj merak, se në mësime këtë semestër jemi mirë dhe të japim fjalën, i dashur baba,  se nuk do t’iu turpërojmë, por do të mësojmë sa më shumë që të kalojmë klasën dhe kur të vijmë aty të kemi nota të mira…

Keni të fala nga Irini Zhupa, Elisabeta Mato, Teferi Mehmeti dhe nga Fiqiretja.

I bëni shumë të fala nënë Lutes, Bardhylit, Ferasetit, Agronit me gjithë të shoqen e fëmijët dhe i puth një herë për mua.

                                                           Si vajza juaj,

                                                                    firma

 

Nga Tirana

 

I dashur si babai im drejtor,  

 

Më parë se t’u shkruaj këtë letër, pyes për shëndetin tuaj, si jeni dhe me punë si shkoni…

Këtej e tutje unë do t’u dërgoj letra të vazhdueshme dhe kurrë nuk do t’iu harroj. Se unë mendoj që kur isha aty, ju kisha si baba dhe ju mua më kishit si vajzë  dhe më keni edukuar. Kurrë nuk do t’i harroj edukimin dhe këshillat tuaja dhe unë do të bëhem një vajzë e mirë dhe do të mësoj. Do rri urtë, si rrinë shoqet, që të dal dhe unë një punonjëse e mirë, ashtu si i ka hije një vajze pa nënë e pa baba.

Ju bën të fala vajzave të konviktit dhe u thuaj të më shkruajnë…

                                                               Nga vajza juaj

                                                                         firma

 

*    *    *

 

Fort i dashur si babai im,

 

…Drejtor, letrën tuaj të dashur e mora dhe u gëzova shumë, aq shumë sa m’u duk sikur më erdhi motra ime…

Drejtor, si shkojnë fëmijët me mësime dhe me shëndet, mua më mori malli shumë për fëmijët dhe për personelin…Dhe dy muaj na mbeti dhe do hidhemi në provime dhe do marrim kategorinë. Pastaj do dalim punëtore të kualifikuara.

Me shoqe dhe me mësime shkoj shumë mirë dhe më duan të gjitha shoqet, gjithashtu dhe instruktorët e instruktoret që na mësojnë, më kanë të gjithë në sy të mirë.

7.4.1959

                                                   Të përqafoj me mall së largu,

                                                                     Vajza juaj

                                                                          Firma